Giáo DụcLớp 11

Phân tích ba lần Chí Phèo đến nhà Bá Kiến

Chí Phèo – một truyện ngắn xuất sắc viết về người nông dân trước Cách mạng. Trong truyện, Nam Cao đã để Chí Phèo tìm đến nhà bá Kiến ba lần, mỗi lần lại có những ý nghĩa khác nhau. Để hiểu hơn về ý nghĩa của ba lần Chí Phèo đến nhà Bá Kiến, Trường Tiểu học Thủ Lệ mời các em cùng tham khảo bài văn mẫu Phân tích ba lần Chí Phèo đến nhà Bá Kiến dưới đây nhé! Ngoài ra, để làm phong phú thêm kiến thức cho bản thân, các em có thể tham khảo thêm bài giảng Chí Phèo.

Bạn đang xem: Phân tích ba lần Chí Phèo đến nhà Bá Kiến

Contents

1. Sơ đồ gợi ý

2. Dàn bài chi tiết

a. Mở bài:

– Giới thiệu về nhà văn Nam Cao, truyện ngắn Chí Phèo

– Dẫn dắt vấn đề: ý nghĩa của ba lần Chí Phèo đến nhà bá Kiến

b. Thân bài:

– Lần thứ nhất: Sau khi về làng một ngày, Chí Phèo uống rượu thật say rồi đến thẳng nhà bá Kiến, gọi tên tục hắn ra mà chửi. Bá Kiến cáo già đã dùng lời lẽ ngon ngọt và tiền bạc để dụ dỗ, mua chuộc, biến Chí Phèo thành tay sai cho hắn. Như vậy, Chí Phèo không trả được mối thù mà còn bị bá Kiến ràng buộc, chi phối.

– Lần thứ hai: Chán cảnh sống cô độc, vật vờ, túng quẫn, Chí Phèo lại đến gặp bá Kiến để xin được đi ở tù. Bá Kiến nắm được chỗ yếu của Chí Phèo nên dùng miếng mồi vật chất để dụ dỗ Chí Phèo lao sâu vào con đường làm tay sai cho hắn, triệt hạ các phe đảng nghịch trong làng. Mối thù vẫn còn nguyên mà Chí Phèo lại bị thua chuộc, tiếp tục mắc vào âm mưu thâm độc của bá Kiến.

– Lần thứ ba: Mối tình ngắn ngủi với Thị Nở đã làm bừng thức lương tri của Chí Phèo. Hắn khao khát được sống, được yêu thương. Bị hắt hủi, ruồng bỏ, Chí Phèo tuyệt vọng và căm phẫn, tìm đến bá Kiến để giết hắn. Mối thù đã được trả bằng chính mạng sống của Chí Phèo. Bi kịch cuộc đời Chí Phèo đã lên đến đỉnh điểm. Đây là cách giải quyết tất yếu trong hoàn cảnh đó.

c. Kết bài:

– Khẳng định lại giá trị của truyện ngắn Chí Phèo cũng như ý nghĩa của chi tiết ba lần Chí Phèo đến nhà bá Kiến.

3. Bài văn mẫu

Đề bài: Em hãy phân tích ba lần Chí Phèo đến nhà Bá Kiến.

Gợi ý làm bài:

3.1. Bài văn mẫu số 1

Nam Cao là nhà văn hiện thực xuất sắc của nền văn học Việt Nam. Một trong những tác phẩm nổi tiếng của ông là truyện ngắn Chí Phèo. Qua truyện ngắn này, nhà văn đã khái quát nên một hiện tượng xã hội ở nông thôn Việt Nam trước cách mạng – người nông dân lương thiện bị đẩy vào con đường tha hóa.

Sau khi ở tù về một ngày, Chí Phèo đã ra chợ uống rượu với thịt chó từ trưa đến chiều, “say khướt” rồi ngật ngưỡng, hung hăng cầm vỏ chai đến nhà Bá Kiến gọi tên liên tục ra mà chửi. Cụ Bá chưa về. Con trai Cụ là Lý Cường nổi tiếng hách dịch đã xông ra đánh nhau với Chí Phèo. Chí Phèo vừa rạch mặt ăn vạ, vừa kêu làng như bị người ta cắt cổ họng “Ối làng nước ôi! Cứu tôi với….ối làng nước ôi! Bố con thằng Lý Kiến nó đâm chết tôi…làng nước ơi!”. Giữa lúc đó, Cụ Bá về. Cụ cất tiếng hỏi rất sang: “Cái gì mà đông thế này?” Nhưng khi thoáng nhìn thấy cảnh Chí Phèo “Nằm dài, không nhúc nhích, rên khe khẽ như gần chết”, cụ Bá đã biết cơ sự rồi. Một mặt, Cụ dịu giọng bảo mọi người đứng xem hãy trở về nhà mình, một mặt khác cúi xuống dỗ dành ngọt ngào Chí Phèo. Cuối cùng, Chí Phèo đã theo Bá Kiến vào nhà, được cụ Bá thết đãi cơm rượu, thịt gà, khi ra về còn được cho một đồng bạc mua thuốc chữa vết thương. “Chí Phèo vô cùng hả hê”. Như vậy, lần này, Chí Phèo đến nhà Bá Kiến với động cơ đập đầu ăn vạ và có bao hàm cả sự trả thù. Qua đây, Nam Cao cũng hé mở cho người đọc thấy được bao điều.

Nếu như lần đầu Chí Phèo đến nhà bá Kiến chỉ với mục đích trả thù thì lần thứ hai đến nhà bá Kiến, mục đích của Chí Phèo đã lộ rõ bản chất của con người đã bị tha hoá. Chí Phèo đến nhà bá Kiến để xin tiền uống rượu. Hành vi lúc này của Chí Phèo có phần khôn ngoan hơn. Hắn đến xin đi ở tù. Có lẽ trong tiềm thức của Chí Phèo nhà tù làng Vũ Đại còn tồi tệ hơn nhà tù thật với song sắt kia. Ở nhà tù, Chí Phèo còn được ăn uống còn khi trở về làng Vũ Đại thì đã bị cả xã hội xa lánh. Quả thật, nhà tù làng Vũ Đại còn ghê sợ hơn cái “nhà tù” vô hình kia rất nhiều. Lần thứ hai đến nhà bá Kiến, Chí Phèo thể hiện thái độ lễ phép. Điều này thể hiện qua cách gọi “bẩm cụ” rồi xưng “con”. Cho đến lúc này, Chí Phèo đã bước vào con đường của sự tha hoá. Hành động móc đủ mọi túi tìm ra con dao nhỏ và “nghiến răng” nói: “Bẩm cụ không được thì phải đâm chết dăm ba thằng” đã thể hiện rõ bản chất lưu manh ấy của Chí Phèo. Và cũng như lần trước, lần này Chí Phèo chìm sâu nhất vào con đường tha hoá. Có thể nói lúc này Chí Phèo đã tự đánh mất nhân tính lẫn nhân hình. Lại một lần nữa, bản chất ngu dốt của người nông dân đã làm họ thất bại trên con đường đấu tranh chống lại cái ác. Kết quả của lần thứ hai đến nhà bá Kiến chính là sự thất bại nặng nề nhất của Chí Phèo trên con đường trở về người lương thiện.

Con đường đến nhà bá Kiến quả thực là con đường quen thuộc đối với Chí Phèo. Lần thứ ba đến nhà bá Kiến không phải là chủ đích nhưng chính những bước chân trên con đường quen thuộc ấy đã đưa Chí Phèo đến nhà bá Kiến. Mục đích của Chí Phèo là đến nhà thị Nở để giết thị Nở và bà cô. Những bước chân đã đưa hắn đến nhà bá Kiến. Có lẽ trong tiềm thức của mình, Chí Phèo đã nhận ra kẻ thù chính của cuộc đời mình không ai khác mà chính là bá Kiến. Lần này Chí Phèo đến nhà bá Kiến (không phải mục đích) khác hoàn toàn với những lần khác, đến đòi lương thiện (hành động của Chí Phèo qua cách xưng hô của Chí Phèo “mày”, “tao”), cùng hành động dứt khoát “rút dao xông vào”, “vừa chửi túi bụi” vừa kêu làng thật to. Hành động này của Chí Phèo khẳng định Chí Phèo đã thực sự thức tỉnh. Nhưng kết quả của chuỗi hành động ấy của Chí Phèo là cả bá Kiến và Chí Phèo đều chết. Đến lúc này tinh thần nhân đạo trong chiều sâu tư tưởng của Nam Cao lộ rõ. Cái chết của Chí Phèo là cái chết không thể tránh khỏi bởi cuộc đời của Chí Phèo chỉ là những tháng ngày vô nghĩa. Và sự thức tỉnh của Chí Phèo đã đánh dấu sự nổi dậy của người nông dân. Không phải bất cứ khi nào sự thức tỉnh, lương thiện cũng giành chiến thắng mà có khi nó cũng phải trả giá bằng cái chết, một cái chết tất yếu. Và cái chết của bá Kiến cũng là một quy luật của con người: “Gieo gió thì cũng gặt bão”. Cái chết của bá Kiến khẳng định tinh thần đấu tranh của người nông dân, cái chết của bá Kiến chính là sự chiến thắng của cái thiện.

Tóm lại ba lần “gặp gỡ” giữa Chí Phèo và Bá Kiến là những lần đụng đầu quyết liệt giữa hai tính cách kẻ thống trị và người áp bức, bị đày đọa đến mức không còn là người nữa. Tác phẩm đã phản ánh được một vấn đề quan trọng bức xúc trong đời sống hiện thực nông thôn thời ấy: xã hội phong kiến thực dân đã đầy đọa làm tha hoá con người. Và khi ý thức nhân phẩm đã trở về thì lại bị xã hội lạnh lùng cự tuyệt, để phải tự huỷ diệt cuộc sống của mình. Nam Cao đã vạch trần được tội ác khủng khiếp đó và lên tiếng kêu cứu nhằm bảo vệ lấy nhân phẩm của con người, hãy tiêu diệt hoàn cảnh phi nhân tính. Nam Cao đồng cảm và chia sẻ với những nạn nhân đau khổ đồng thời tìm thấy dưới đáy tâm hồn tưởng như u mê cằn cỗi vẫn lấp lánh ánh sáng nhân phẩm; vẫn cháy bỏng một niềm khát khao được sống lương thiện.

3.2. Bài văn mẫu số 2

Từ khi ra tù trở về làng cho đến lúc tự kết liễu đời mình, không biết Chí Phèo đã đến nhà bá Kiến bao nhiêu lần. Trong tác phẩm Chí Phèo, Nam Cao đã kể lại ba lần Chí Phèo đến nhà bá Kiến, cũng là ba cái mốc trong sự phát triển tính cách của nhân vật trên con đường lưu manh hoá.

Chí Phèo đến nhà bá Kiến lần thứ nhất ngày hôm sau khi trở về làng. Lần ấy, Chí Phèo ra chợ ngồi uống rượu với thịt chó từ sáng đến chiều, mà lại không có tiền để trả. Thịt no, rượu say, Chí Phèo cầm cái vỏ chai đến nhà bá Kiến với ý định đòi bá Kiến món nợ đời mà mây năm trước hắn đã nợ Chí Phèo khi bỗng dưng đẩy Chí Phèo vào tù. Không có bá Kiến ở nhà, Chí Phèo chỉ được đón tiếp bằng những tiếng sủa ầm ĩ của đàn chó dữ và vẻ sợ hãi của đàn bà trong nhà. Khi lý Cường trở về, Chí Phèo liền đập vỡ chai, lấy mảnh chai rạch mặt cho chảy máu, rồi vừa la làng vừa ăn vạ. Trong lúc đó thì bá Kiến trở về. Vốn là tay cáo già trong việc áp bức, bóc lột người nghèo, bá Kiến mau chóng phỉnh nịnh Chí Phèo, mời Chí Phèo vào nhà, lấy rượu, giết gà, tiếp Chí Phèo. Xong rượu thịt, bá Kiến còn đãi Chí một đồng bạc gọi là để thuốc men. Chí Phèo quên hết lòng thù hận, vui vẻ ra về.

Chỉ mấy hôm sau đó, khi đã uống rượu hết đồng bạc mà bá Kiến cho, Chí Phèo lại tìm đến nhà bá Kiến, cầm theo một con dao nhỏ. Chí Phèo xin bá Kiến lại cho đi ở tù vì “ở tù sướng quá”, không phải lo lắng, nếu không thì Chí Phèo sẽ đâm chết vài thằng đé được đi ở tù. Biết đây là một cách tống tiền, bá Kiến sử dụng ngón võ “lấy độc trị độc”, sai Chí Phèo đi đòi món nợ năm chục bạc nơi Đội Tảo, một tay kình địch sừng sỏ của hắn. Đội Tảo đang ốm, vợ đội Tảo muốn cho yên chuyện, đã đưa cho Chí Phèo món tiền đó. Đòi được nợ, bá Kiến càng tâng bốc Chí Phèo, hứa giữ tiền cho Chí Phèo, lại còn cho Chí Phèo đất vườn để ở. Chí Phèo ra về với tâm trạng đặc biệt hí hửng, cho rằng anh hùng trong làng này không ai bằng mình. Kể từ đây, Chí Phèo tự nguyện làm tay sai cho bá Kiến, coi bá Kiến là ân nhân, trở thành con quỷ dữ đối với người lương thiện.

Lần thứ ba cũng là lần chót Chí đến gặp bá Kiến. Cũng với dáng dấp của thằng say rượu nhưng lần này Chí mang trong lòng một tâm trạng, một ý định khác hẳn với những lần trước. Bởi vì Chí Phèo sau khi bị Thị Nở cự tuyệt tình cảm của mình đã hoàn toàn rơi vào tuyệt vọng. Trong thâm tâm Chí đang ôm ấp ý định làm lành, muốn quay về con đường hoàn lương sống cuộc đời lương thiện như bao người khác. Nhưng xã hội vô nhân đạo đã quay lưng trước sự ăn năn sám hối của một tội đồ, tình thương đã khép lại, xã hội đã rút đường trở về của Chí cũng như cự tuyệt quyền làm người của một con người. Vĩnh viễn Chí không tìm thấy hạnh phúc ở cuộc đời này. Bản chất người vừa trỗi dậy lại bị đè bẹp không thương tiếc. Có thể nói đây là những giờ phút tỉnh táo nhất trong cả cuộc đời say sưa của Chí, những phút mà ý thức phản kháng trỗi dậy mãnh liệt nhất. Đi gần hết cuộc đời, cho đến lúc này Chí mới phát hiện mới nhận ra chân lý cuộc sống. Dù là muộn màng nhưng với Chí sự khám phá ấy quý giá biết bao và Chí quyết giữ chặt lấy nó không để nó tuột khỏi tầm tay dù lả phải trả một giá rất đắt. Chí như vừa thức dậy sau một giấc ngủ dài, một sự chuyển biến rất lớn đang diễn ra trong tâm hồn của Chí. Ấy là sự trỗi dậy của tính người, tính lương thiện. Chí đã nhận ra chân tướng của kẻ thù, kẻ ấy là bá Kiến chứ không ai khác cho nên lẽ ra phải đến nhà thị Nở thì tiềm thức sâu xa đã dẫn Chí đến nhà bá Kiến. Trong lần đối đầu sau cuối này, Chí hoàn toàn được lột xác, sự thay đổi đột ngột và nhanh chóng đến mức bá Kiến không ngờ được. Chính vì không nắm bắt được đối phương, lại chủ quan khinh địch nên bá Kiến thất bại một cách thảm hại. Hắn đã phải trả giá đắt cho hành vi tội lỗi của chính hắn. Với dáng dấp hiên ngang, ngạo mạn, Chí chỉ tay vào mặt bá Kiến mà ra lời dõng dạc: “Tao muốn làm người lương thiện”. Tư thế ấy ta chưa từng bắt gặp ở Chí. Trước đây hắn chỉ biết cúi đầu lễ phép, một điều bẩm cụ hai điều lạy cụ. Đó là sự chuyển biến và tự khẳng định mình của Chí. Ngôn ngữ của Chí càng lúc càng đậm màu triết lý: “Ai cho tao lương thiện? Tao không thể là người lương thiện”. Lời cuối cùng được thốt lên với tất cả niềm cay đắng xót xa. Chí đã bị đẩy đến bước đường cùng. Không còn lối thoát, không còn cách lựa chọn nào khác chỉ còn chấm dứt cuộc đời của kẻ thù rồi sau đó tự chấm dứt cuộc đời mình. Màn bi kịch kết thúc đẫm máu và nước mắt.

Truyện ngắn “Chí Phèo” đã để lại nhiều ám ảnh trong lòng người đọc. Nó mãi mãi là lời kêu cứu, là tiếng chuông báo động hãy cứu lấy con người, hãy bảo vệ quyền sống lương thiện của người lao động. Chính quỷ dữ đã gây mầm quỷ dữ. Có diệt trừ tận gốc quỷ dữ thì người lương thiện mới được sống yên lành.

Đăng bởi: Trường Tiểu học Thủ Lệ

Chuyên mục: Giáo dục, Lớp 11

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Back to top button